تعزیر (دیدگاه حسن مصطفوی)تعزیر از مباحث فقهی و حقوقی مربوط به حقوق جزا و درباره معنای لغوی تعزیر از دیدگاه حسن مصطفوی بحث می‌کند. وی معنای تعزیر را دفاع به همراه تقویت نمودن می‌داند. ۱ - مقدمههمان گونه که مردم باید در مسائل شرعی، طبق نظریّات کارشناسان دینی و مراجع تقلید، عمل کنند (و این نوع پیروی کردن نه تنها کار ناپسندی نیست، بلکه مورد پذیرش تمام عقلای جهان می‌باشد)، علمای دین نیز در موضوعاتی که تخصّص ندارند نظریّات آگاهان آن امور را می‌پذیرند. بدین جهت برای پی بردن به معنای واژۀ تعزیر، پای سخن دانشمندان لغت‌شناس می‌نشینیم. ۲ - معنای تعزیرعلّامه حسن مصطفوی، از لغت‌شناسان و به تعبیری از مفسّران محسوب می‌شود، وی در سال ۱۳۹۳ تحقیقات گسترده‌ای پیرامون کلمات قرآن مجید آغاز کرد، و آن را در چهارده جلد بنام التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، در سال ۱۴۰۸ ه- ق به سامان رساند. وی پس از نقل کلمات عدّه‌ای از صاحب‌نظران علم لغت می‌گوید: «و التحقیق ان الاصل الواحد فی المادّة هو الذبّ مع التقویة … و اما النصر و التوفیق و الاعانة و المنع و الردّ و الردع و النزع و المشایعة و التوقیر و التعظیم و التادیب، فکلّ واحد منها من لوازم الاصل باختلاف الموارد، و قد یراد به التجوّز … و اما التعزیر و التادیب، فانه من اظهر مصادیق التقویة و الذبّ عن النفس، حیث یذبّ عنه سوء العمل و یهذبه و یهدیه الی الکمال و یربّیه باقتضاء المقام و یمنعه عن الرجوع و تکرار العمل؛ معنای اصلی ریشۀ تعزیر دفاع به همراه تقویت نمودن است … و سایر معانی به همین معنی بازمی‌گردد، و از لوازم آن شمرده می‌شود، و یا معنی حقیقی نیست، و امّا تعزیر و تادیب، از روشن‌ترین مصادیق «تقویت و دفاع» است، زیرا از مجرم در مقابل جرم دفاع می‌شود، و او را به کمال هدایت می‌کند، و از تکرار جرم بازمی‌دارد.» ۳ - پانویس
۴ - منبع• مکارم شیرازی، ناصر، تعزیر و گستره آن، ص۲۱-۲۲. |